བཅའ་ཁྲིམས་ཕྱོགས་བསྡུས།
ཁྲིམས་ནི་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུའི་ས་བཞིན་དུ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི་རྟེན་ལེགས་པར་གསུངས། །
གཅིག
འགྲིམ་འགྲུལ་སྒྲིག་ཆས་ལ་གཏོར་བརླག་བྱས་པའི་ཉེས་འགན་ནི་གཤམ་གསལ།
རྒྱལ་ཁབ་ཉེས་ཁྲིམས་ཨང་གྲངས་117དང་ཨང་གྲངས་119གཉིས་ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར། འགྲིམ་འགྲུལ་སྒྲིག་ཆས་ལ་གཏོར་བརླག་བྱས་ཀྱང་། གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་མ་བྱས་ན་བཙོན་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ། གལ་ཏེ་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་ན། དེ་ལ་ལོ་བཅུ་ཡན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་ཚེ་བཙོན། སྲོག་ཁྲིམས་བཅས་གཅོད་རྒྱུ།
གཉིས་པ།
བསམ་བཞིན་དུ་མི་བསད་པའི་ཉེས་འགན་ནི་གཤམ་གསལ།
རྒྱལ་ཁབ་ཉེས་ཁྲིམས་232ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར། བསམ་བཞིན་མི་གསོད་མཁན་ལ་སྲོག་ཁྲིམས་དང་ཚེ་བཙོན། ཡང་ན་ལོ་བཅུ་ཡན་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ། ཉེས་ཚབས་ཅུང་ཆུང་བ་ལ་ལོ་གསུམ་དང་ལོ་བཅུ་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ། ཁྲིམས་འཛིན་ལག་བསྟར་སྐབས་སུ་ཉེས་ཚབས་ཆུང་བ་ནི། རང་ཉིད་འགེབས་སྲུང་གི་ཚད་རྒྱུན་ལྡན་ལས་བརྒལ་ཏེ་མི་བསད་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་ཆེན་པོས་མི་བསད་པ། དུས་ཡུན་རིང་བོར་གནོད་འཚེ་ཐེབས་མཁན་གྱིས་གནོད་བསྐྱལ་ཏེ་མི་བསད་པ། གཞན་ལ་རོགས་བྱས་ཏེ་རང་སྲོག་གཅོད་དུ་འཇུག་པ། གནོད་ཚེ་ཐེབས་མཁན་ལ་ནག་ཉེས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་བཅས་སོ། །ཉེས་ཚབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ནི། ཀུན་སློང་ཐ་ཤར་གྱི་སྒོ་ནས་མི་བསད་པ། དཔེར་ན། རྒྱུ་ལ་བརྔམས་ནས་མི་བསད་པ། དོགས་སློང་གིས་མི་བསད་པ། མི་བསད་རོ་སྦེད་བྱེད་པ་སོགས་ལ་ཟེར། གདུག་གསོད་དང་མི་བསད་རྗེས་རོ་བརླག་ཤུལ་མེད་དང་རོ་བསྲེག་པ། ཡན་ལག་གཏུབ་གཅོད་བྱས་པ་ལ་སོགས་ཡིན། མཇུག་འབྲས་ཚབས་ཆེན་གྱི་མི་གསོད་པ་ནི། དཔེར་ན། སྦྲུམ་མ་གསོད་པ་དང་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་གི་ཆེད་ལས་ཁུར་དུ་བླངས་པའི་ཆེད་མཁས་གསོད་པ། ཤུགས་རྐྱེན་ཆེས་སྡུག་པའི་སྒོ་ནས་མི་གསོད་པ་ནི། དཔེར་ན། མི་དམངས་འཛོམས་ས་ནས་གྲི་ཡིས་མི་གསོད་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་གསོད་པ་སོགས་སོ། །
གསུམ་པ།
བསམ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མི་གསོད་པའི་ཉེས་འགན་ནི་གཤམ་གསལ།
རྒྱལ་ཁབ་ཉེས་ཁྲིམས་ཨང་གྲངས་32ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར། བསམ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མི་གསོད་མཁན་ལ། ལོ་གསུམ་ཡན་དང་ལོ་བདུན་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཆད་དང་། ཉེས་ཚབས་ཅུང་ཆུང་བ་ལ་ལོ་གསུམ་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཆད་བྱེད་རྒྱུ།
བཞི་བ།
འཕྲོག་བཅོམ་བྱས་པའི་ཉེས་འགན་ནི་གཤམ་གསལ།
རྒྱལ་ཁབ་ཉེས་ཁྲིམས་ཨང་གྲངས་263ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར། འཕྲོག་བཅོམ་བྱས་པའི་ཉེས་ཆད་ལ་ལོ་གསུམ་ཡན་ཆད་དང་ལོ་བཅུ་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་དངུལ་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུ། མ་ཟད་གཤམ་གྱི་ཉེས་འགལ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་གི་ཆ་ཤས་རེ་ཡོད་ན། དེ་ལ་ལོ་བཅུ་ཡན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་། ཚེ་བཙོན། སྲོག་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་ཆད་པ་དང་། ཡང་ན་དེ་ལ་དངུལ་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་ནོར་གཞུང་བཞེས་བྱེད་རྒྱུ།
1.སྒེར་ཁྱིམ་ལ་འཛུལ་ནས་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ།
2.སྤྱི་སྤྱོད་འགྲིམ་འགྲུལ་ཡོ་ཆས་སྟེང་ནས་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ།
3.དངུལ་ཁང་དང་དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་ལ་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ།
4.འཕྲོག་བཅོམ་ཐེངས་མང་དང་། འཕྲོག་བཅོམ་བྱས་པའི་དངུལ་འབོར་མང་བ།
5.དམག་མི་དང་ཉེན་རྟོག་པར་བརྫུས་ཏེ་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ།
6.མེ་མདའ་བཟུང་ནས་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ།
7.དམག་སྤྱོད་དངོས་རྫས་དང་ཉེན་ཁ་མྱུར་སྐྱོབ་ཀྱི་དངོས་རྫས་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པ།
8.འཕྲོག་བཅོམ་བྱས་ནས་མི་ལ་ཉེས་རྨས་དང་ཤི་བར་བཏང་བ་སོགས་སོ། །
ལྔ་བ།
རྐུ་ཁྱེར་བྱས་པའི་ཉེས་འགན་གཤམ་གསལ།
རྒྱལ་ཁབ་ཉེས་ཁྲིམས་ཨང་གྲངས་264ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར། རྐུ་ཁྱེར་བྱེད་མཁན་ལ་ཉེས་ཁྲིམས་ལོ་གསུམ་མན་གྱི་དུས་བཀག་གི་བཙོན་འཇུག་དང་། བཙན་ཉར་ལས་སྐུལ་དང་། རྩིས་སྤྲོད་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད། དངུལ་རྐྱང་དང་ཁེར་རྐྱང་དངུལ་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུ། རྐུ་ཆེར་བྱས་པའི་དངུལ་འབོར་མང་བ་དང་རྐུ་ཉེས་ཚབས་ཆེ་བ་ལ་། ལོ་གསུམ་ཡན་དང་ལོ་བཅུ་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དངུལ་སྒོར་གྱི་ཁྲིམས་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ། རྐུ་ཉེས་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེ་བ་དང་རྐུས་པའི་དངུལ་གྲངས་ཧ་ཅང་མང་བ་ལ། ལོ་བཅུ་ཡན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་། ཚེ་བཙོན་བྱེད་རྒྱུ། མ་ཟད་དངུལ་ཁྲིམས་དང་རྒྱུ་ནོར་གཞུང་བཞེས་བྱེད་རྒྱུ། གཤམ་གྱི་རྐུ་ཉེས་གནས་ཚུལ་རེ་ཡོད་ན། དེ་ལ་ཚེ་བཙོན་སྲོག་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུ། རྒྱུ་ནོར་གཞུང་བཞེས་བྱེད་རྒྱུ།
1.དངུལ་རྩའི་ལས་ཁུངས་ལ་རྐུ་འཛུལ་དང་རྐུ་ཁྱེར་དངུལ་གྲངས་ཧ་ཅང་མང་བ།
2.རིན་ཐང་ལྡན་པའི་གནའ་རྫས་རྐུ་ཁྱེར་བྱས་ནས་ཉེས་ཚབས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ། རྐུས་པའི་དངུལ་གྱི་གྲངས་ཅུང་མང་བའི་ཚད་ནི། སྒོར་1000ཡན་དང་སྒོར་3000ཡན་གྱི་ཚད། རྐུས་དངུལ་གྲངས་ཀ་ཆེས་མངའི་ཚད་ནི་སྒོར་10000ཡན་དང་30000ཡན་གྱི་ཚད། རྐུས་དངུལ་གྲངས་ཧ་ཅང་མང་བའི་ཚད་ནི་སྒོར་50000ཡན་གྱི་ཚད་དེ་ཡིན།
དྲུག་པ།
གཞུང་ལས་ལ་གནོད་འཚེའམ་བཀག་འགོག་བྱས་པའི་ཉེས་འགན་གཤམ་གསལ།
རྒྱལ་ཁབ་ཉེས་ཁྲིམས་ཨང་གྲངས་277ལས་གཏན་འབེབས་ལྟར། གཞུང་ལས་ལ་གནོད་འཚེ་བྱས་པའི་ཉེས་ཆད་ལ། ལོ་གསུམ་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་། བཙན་ཉར་ལས་སྐུལ། རྩིས་སྤྲོད་དོ་དམ། ཡང་ན་དངུལ་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུ།
བདུན་པ།
ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་མེ་མདའ་དང་འགད་རྫས་བཅས་བཟོ་སྐྲུན། ཉོ་ཚོང་། སྐྱེལ་འདྲེན། སྦྲག་སྐྱེལ། གསོག་ཉར་བྱས་པའི་ཉེས་འགན་ནི།
ལོ་གསུམ་ཡན་དང་ལོ་བཅུ་མན་གྱི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་། ཚེ་བཙོན་དང་སྲོག་ཁྲིམས་གཅོད་རྒྱུ།