•      ཁོང་གི་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་མཆེད་ཁུངས་ནི་དུས་རབས་༡༧པའི་དུས་མཇུག་ཅིག་ནས་ཕན་ཀ་ན•ཁུའུ་ཧྲ་ལི་ཟེར་བའི་བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུ་ཞིག་ཁོང་གི་ཞང་བོ་དང་ལྷན་དུ་ཡུལ་གྱར་ཞིང་མཐར་ཧིན་རྡུ་གཙང་བོའི་འགྲམ་ངོགས་ཏེ་ཀ་ལི་ཀ་ཏའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཞིས་ཆགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་།  གནས་དེ་གའི་ཡུལ་མི་ཕལ་ཆེར་ནི་རིགས་དམན་པ་སྟེ་གདོལ་རིགས་སུ་གཏོགས་པས་ཁོང་ཅག་ལ་གུས་བཀུར་མཚོན་པའི་མིང་ཕན་ཀ་ན•ཐེ་ཀོར་ཞེས་འབོད་ལ།  དེ་ནི་"བཀུར་བར་འོས་པའི་སྐྱེ་བུ་"ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། 

•    ཁོང་གི་མཚན་དངོས་ལ་བྷང་ག་ལའི་སྐད་དུ་རོ་པན་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐི་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་བོད་སྐད་དུ་བྱས་ན་"ཉི་མ"་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན།  དེ་བས་ཁོང་གི་སྙན་ངག་སྔ་འགྱུར་ཁ་ཅིག་ཏུ་མཛད་པ་བོ་ཉི་དབང་མགོན་པོའམ་ཇོ་བོ་ཉིན་དབང་མགོན་པོ་ཞེས་འཁོད་འདུག   འདིའི་སྐབས་ཇོ་བོ་ཞེས་འདོགས་དོན་ནི་དམ་པ་ཁོང་དང་ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ་རྣམ་གཉིས་འཁྲུངས་ཡུལ་གཅིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མངོན་ནོ། །

༢༽  ལྷན་ཐབས།

_______ཐེ་ཀོར་གྱི་འཁྲུངས་ཡུལ།

    •ཁོང་གི་སྐུ་ཡུལ་(加尔各答)ཀ་ལི་ཀ་ཏ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་སྤྱི་ལ་དབྱིན་ཇིའི་ཚོང་ལས་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཤུགས་མཆེད་མུས་ཡིན་པར་བརྟེན།   ཀ་ལི་ཀ་ཏ་ཡང་རིམ་བཞིན་རྒྱ་གར་ཚོང་ལས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ལྟ་བུ་ཆགས།  དེ་དང་བསྟུན་ནས་ཐེ་ཀོར་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཀྱང་མིང་དུ་གྲགས་པའི་འབྱོར་ལྡན་གྱི་ལམ་ཆས།

________ཐེ་ཀོར་གྱི་ཁྱིམ་རྒྱུད།

•   ཡབ་དམ་པ་ཏི་པན་ཏ་ར་ནཱ་ཐིའི་ཁྱིམ་ཚང་ལས་ཐེ་ཀོར་གྱི་ནུ་བོ་སྐྱེས་ནས་རིང་བོར་མ་འགོར་བར་རྐྱེན་ལམ་ཤོར་བས་ཁོང་ཉིད་མིང་སྲིང་བཅུ་ལས་སྐུ་ན་ཕྲ་ཤོས་སུ་གྱུར།

     སྤྱིར་ཁོང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ནི་སྔ་མོ་ནས་སློབ་གསོ་དང་རིག་གནས་ཀྱི་མཁའ་དབུགས་དྭངས་ཟབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཁོང་གི་ཡབ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སློབ་སྟོན་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལས་འགུལ་ལས་ཡར་སྐུལ་དང་དྲང་བདེན་ལ་སྨོན་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཀ་ལི་ཏའི་མང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་གུས་བཀུར་དང་མཆོད་འོས་སུ་གྱུར་ཡོད།

     དེའང་ཁོང་གི་བུ་ཆེ་བ་ཏི་ཝ་ཀན་ཏ་ར་ནཱ་ཐི•ཐེ་ཀོར་ནི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད།  རོལ་དབྱངས་དང་སྙན་ངག་སོགས་སྒྱུ་རྩལ་རིག་གནས་ཀྱི་སྐོར་ལ་གཟིགས་རྒྱ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་ཞིག་ཡིན།

 དེ་མིན་ཐེ་ཀོར་གྱི་ཕུ་བོ་གཉིས་པ་སཱ་ཐི་ཡན་ཏ་ར་ནཱ་ཐི•ཐེ་ཀོར་ཡང་ལེགས་སྦྱར་དང་བྷ་གྷ་ལའི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིགས་གང་མང་ཡིག་རིགས་དུ་མའི་ལམ་སྒྱུར་མཁན་གྱི་སྐད་མང་ལོ་ཅཱ་བ་གྲགས་ཅན་ཞིག་རེད།  

     གཞན་ཡང་ཡིག་ཆ་ཁག་ཏུ་ཕུ་བོ་གསུམ་པ་དང་བཞི་བ་ད་དུང་སྲིང་མོ་གསུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་སྐོར་གསལ་བོ་འཁོད་ཡོད་པ་མ་མཐོང་ཡང་།  ཁོང་ཅག་གི་ཁྱིམ་ཚང་སྤྱིའི་གནས་བབས་ལ་བལྟས་ན་ཕུ་བོ་གཉིས་ཀྱི་ཤེས་ཚད་རུབ་ཙམ་མཁྱེན་ངེས།

     ད་དུང་ཐེ་ཀོར་དང་འབྲེལ་ནས་ཆེས་བཤད་རིན་ཡོད་པ་ནི་ཕུ་བོ་ལྔ་བ་སྟེ་ཆོ་ཏི་ལོན་ཏ་ར་ནཱ་ཐི•ཐེ་ཀོར་རེད།    དེ་ཡང་ཁོང་ནི་རོལ་མོ་དང་སྙན་ངག་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅིང་འཁྲབ་གཞུང་མཁས་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།   ཐེ་ཀོར་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་དགེ་རྒན་ཐོག་མའང་ཁོང་ཡིན་ལ།  རྗེས་ནས་ཐེང་ཀོར་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་འཚོལ་སྙེག་གི་ལམ་ཕྱོགས་དུ་མ་ནས་ཁོང་གིས་གཟིགས་སྐྱོང་བླ་མེད་གནང་ཡོད། 

_______ཐེ་ཀོར་གྱི་བྱིས་དུས།

•    ཐེ་ཀོར་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་ཐེངས་དུ་མར་སློབ་གྲྭ་ལས་ཕྱིར་འབུད་བྱས་ཤིང་།  ག་དུས་ཡིན་ཡང་དགེ་རྒན་གྱི་མིག་ལ་མཛའ་བ་ཞིག་བྱུང་མེད་སྟབས།  བྱིས་དུས་འཚོ་བ་ཕལ་ཆེར་བ་ཁྱིམ་ཚང་ཁོ་ནར་བསྐྱལ་བ་རེད།  གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་བཞིན་ཁོང་མི་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་ནས་རིང་བོར་མ་སོང་བར་མ་ཡུམ་ཉིད་དང་གཏན་བྲལ་དུ་སོང་བས།   བྱིས་དུས་འཚོ་བ་ལ་སྐྱོ་སྡུག་གང་མང་མྱོང་ཡོད་པ་ནི། ཁོང་གི་བྱིས་རྩོམ་《གཏན་བྲལ་》དང་《ཡུམ་ཆེན་》《དྲན་པ་》སོགས་ལས་རྟོགས་ཐུབ།  འོན་ཀྱང་ཁོང་ནི་མིང་སྲིང་ཀུན་གྱི་ཐ་ཆུང་ཡིན་པས་ཕ་ཡབ་དང་ཕུ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བྱམས་བརྩེ་ལྷག་མ་ཞིག་བཅངས་ཡོད། གང་ལྟར་བྱིས་དུས་ཀྱི་ཕྱི་དྲན་ལས་དུས་ཕྱིས་སུ་ཡང་དྲན་ངོགས་ནས་ལྷམ་མེར་གསལ་བ་ཞིག་ནི་ཟླ་ཤས་རིང་ཧི་མ་ལའི་རི་རྒྱུད་དུ་ཁོང་དང་ཕ་ཡབ་ཟུང་ལྗོངས་རྒྱུ་ཕེབས་པའི་བག་ཡངས་ཀྱི་འཚོ་བ་དེ་ཡིན་ངེས།

 ༣༽   ལྷན་ཐབབས། 

______སློབ་སྦྱོང་གི་ཁོར་ཡུག

•    ཐེ་ཀོར་གྱི་སློབ་སྦྱོང་ཁོར་ཡུག་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་བཞིན་སློབ་བྱོལ་ལན་མང་བྱས་མཐར་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་དང་རང་སྦྱོང་གི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་པ་རེད། དེའང་དགེ་རྒན་ནི་ཁོང་གི་ཡབ་ཆེན་དང་ཕུ་བོ་ལྔ་བ་ཆོ་ཏི་ལོན་ཏ་ར་ནཱ་ཐི་རེད།   ད་དུང་ཁོང་གི་ཡུམ་ཆེན་འདས་རྗེས་བརྩེ་བ་ཆེན་མོས་བྱམས་སྐྱོང་དང་ཐུགས་ཁུར།  ཤེས་ཡོན་གྱི་ས་བོན་ཐོག་མར་སྐྲུན་མཁན་ནི་ཕུ་བོ་ལྔ་བའི་ལྕ་མོ་ཀཱ་ཏན་ཕ་ལི•ཏི་ཝེ་རེད།  ཁོ་མོ་ནི་མཛངས་མའི་གཤིས་སྤྱོད་ཆ་ཐམས་ཅད་ནས་རྫོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ།  ཐེ་ཀོར་གྱི་ན་ཚོད་ཀྱི་འཚར་ལོངས་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་འཚར་ལོངས་ལ་མཚོན་ན་ཁོ་མོ་ནི་མེད་ཐབས་མེད་པའི་མི་སྣ་ཉག་ཅིག་ཏུ་གྲུབ།  དེའང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལྟར་ཐེ་ཀོར་གྱིས་རང་ལོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཐོག་སྙན་ངག་བྲིས་ཤིང་།  གསར་རྩོམ་(新作）གྱི་ལམ་ཁ་གང་ལ་ཞུགས་ནའང་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་ལགས་ཀྱི་མཛུབ་སྟོན་ལ་ལྟོས་པ་ཤ་སྟག་རེད། ད་དུང་བཤད་སྒྲོས་སུ་ཁོང་གིས་གསར་རྩོམ་དག་ལ་གལ་ཏེ་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་ཡིད་འཐད་བྱུང་ཚེ།  ད་གཟོད་སྙན་ངག་རབ་ཀྱི་གྲས་སུ་བརྩི་ངེས་ཞེས་ཟེར།  གང་ལྟར་ཁོ་མོས་ཐེ་ཀོར་ལ་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཕ་མ་ལྟར་བྱམས་པས་སྐྱོང་ཡོད་ལ་མཛའ་བོ་ལྟར་བརྩེ་དུང་གིས་འཚོས་མྱོང་།

     ཡང་ལ་ལས་ཐེ་ཀོར་གྱིས་སྐུ་ལྕམ་བཞེས་ནས་རིང་བོ་མ་སོང་བར་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཁ་བྲལ་བས་ཁོ་མོ་དང་ཐེ་ཀོར་གྱི་བར་ལ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་མཛའ་དུང་དམིགས་བསལ་བ་ཡོད་ཚུལ་ལབ་ཅིང་།  གཞན་ཡང་ཁོང་གི་རི་མོ་དང་སྙན་ངག་གི་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ཏུ་བཞིན་མདངས་མི་གསལ་བའི་བུད་མེད་ཅིག་མཆིས་པའང་དོན་དངོས་སུ་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་ཡིན་པ་ལ་ཞེན་བློ་ཕྱོགས་བཞིན་ཡོད།  འོན་ཀྱང་ཚུལ་འདི་ད་དུང་ཅུང་ཟད་རྒྱུ་འདུག་མོད།  སྐབས་གཞན་ལས་འཆད་ན་འོས་ཤིང་མཚམས་འདིར་མང་བར་དོགས་ནས་མ་སྤྲོས་སོ། །

༤ ལྷན་ཐབས། 

_______སློབ་སྦྱོང་གི་ཁོར་ཡུག

     •ཐེ་ཀོར་གྱི་སློབ་སྦྱོང་ཁོར་ཡུག་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པ་བཞིན་སློབ་བྱོལ་ལན་མང་བྱས་མཐར་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་དང་རང་སྦྱོང་གི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་པ་རེད།  དེའང་དགེ་རྒན་ནི་ཁོང་གི་ཡབ་ཆེན་དང་ཕུ་བོ་ལྔ་བ་ཆོ་ཏི་ལོན་ཏ་ར་ནཱ་ཐི་རེད།   ད་དུང་ཁོང་གི་ཡུམ་ཆེན་འདས་རྗེས་བརྩེ་བ་ཆེན་མོས་བྱམས་སྐྱོང་དང་ཐུགས་ཁུར།  ཤེས་ཡོན་གྱི་ས་བོན་ཐོག་མར་སྐྲུན་མཁན་ནི་ཕུ་བོ་ལྔ་བའི་ལྕ་མོ་ཀཱ་ཏན་ཕ་ལི•ཏི་ཝེ་རེད།  ཁོ་མོ་ནི་མཛངས་མའི་གཤིས་སྤྱོད་ཆ་ཐམས་ཅད་ནས་རྫོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ།  ཐེ་ཀོར་གྱི་ན་ཚོད་ཀྱི་འཚར་ལོངས་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་འཚར་ལོངས་ལ་མཚོན་ན་ཁོ་མོ་ནི་མེད་ཐབས་མེད་པའི་མི་སྣ་ཉག་ཅིག་ཏུ་གྲུབ།  དེའང་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལྟར་ཐེ་ཀོར་གྱིས་རང་ལོ་བརྒྱད་[༡]ཀྱི་ཐོག་སྙན་ངག་བྲིས་ཤིང་།  གསར་རྩོམ་(新作）གྱི་ལམ་ཁ་གང་ལ་ཞུགས་ནའང་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་ལགས་ཀྱི་མཛུབ་སྟོན་ལ་ལྟོས་པ་ཤ་སྟག་རེད། ད་དུང་བཤད་སྒྲོས་སུ་ཁོང་གི་གསར་རྩོམ་དག་ལ་གལ་ཏེ་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་ཡིད་འཐད་བྱུང་ཚེ།  ད་གཟོད་སྙན་ངག་རབ་ཀྱི་གྲས་སུ་བརྩི་ངེས་ཞེས་ཟེར།  གང་ལྟར་ཁོ་མོས་ཐེ་ཀོར་ལ་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་ཕ་མ་ལྟར་བྱམས་པས་སྐྱོང་ཡོད་ལ་མཛའ་བོ་ལྟར་བརྩེ་དུང་གིས་འཚོས་མྱོང་།

     ཡང་ལ་ལས་ཐེ་ཀོར་གྱིས་སྐུ་ལྕམ་བཞེས་ནས་རིང་བོ་མ་སོང་བར་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཁ་བྲལ་བས་ཁོ་མོ་དང་ཐེ་ཀོར་གྱི་བར་ལ་ལྐོག་གྱུར་གྱི་མཛའ་དུང་དམིགས་བསལ་བ་ཡོད་ཚུལ་ལབ་ཅིང་།  གཞན་ཡང་ཁོང་གི་རི་མོ་དང་སྙན་ངག་གི་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ཏུ་བཞིན་མདངས་མི་གསལ་བའི་བུད་མེད་ཅིག་མཆིས་པའང་དམ་དོན་དུ་ལྕམ་མོ་ཏི་ཝེ་ཡིན་པ་ལ་ཞེན་བློ་ཕྱོགས་བཞིན་ཡོད།  འོན་ཀྱང་ཚུལ་འདི་ད་དུང་ཅུང་ཟད་རྒྱུ་འདུག་མོད།  སྐབས་གཞན་ལས་འཆད་ན་འོས་ཤིང་མཚམས་འདིར་མང་དོགས་ནས་མ་སྤྲོས་སོ། །

[༡]  དཔེ་ཆ་ལ་ལར་དགུང་གྲངས་བཅུ་བཞིའི་ཐོག་ནས་སྙན་ངག་བྲིས་ཞེས་གསལ་པས་དཔྱད་པར་འཚལ།       

     ཐེ་ཀོར་དགུང་གྲངས་༢༣་སྟེ་༡༨༨༡ ལོར་ལྕམ་མོ་ཎཱ་ལི་ནི་དང་གཉེན་སྒྲིག་གི་མགོ་བཙུགས་ཤིང་། ཁོང་ཉིད་རིགས་ཀྱི་ཁེངས་པ་དང་མཁས་པའི་དྲེགས་པ་ལ་རྩ་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་བྱབ་ཆུང་དེ་རིགས་མ་ཡིན་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་ཁྲོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཆེ་ཕྲ་ཀུན་ལ་ཧ་ཅང་ཚོར་བ་རྣོན་པོས་ཞིབ་འཇུག་གནང་རྒྱུ་མ་ཟད་ད་དུང་སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཐོག ཐོན་སྐྱེད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོན་ཁུངས་མང་ཆེ་བ་ཞིང་ཁ་ཡིན་པ་དང༌། མང་ཚོགས་མང་ཆེ་བ་ཞིང་པ་ཡིན་སྟབས་རང་ཉིད་སྐུ་ཀཱ་ལི་ཏའི་ཉེ་འགྲམ་སི་ཡཱ་ལ་དཱ་ཧ་ཟེར་བའི་གྲོང་གསེབ་ཏུ་ཡབ་ཀྱི་བཀའ་དགོངས་ལྟར་ཞིང་ཁ་སོ་ནམ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞིང་པའི་འཚོ་བར་ཞུགས་པ་དང་སྟབས་བསྟུན། སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱིས་ས་གནས་དེ་ག་རང་ནས་《སཱ་དཱ་ནཱ》（བདུད་རྩི་ཚོང་རའི་ཚགས་པར）ཞེས་པའི་ཚགས་ཤོག་ཅིག་མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་བར་བཏོན་ཅིང༌། ཚགས་ཤོག་དེའི་ནང་སྒྲུང་རྩོམ་དང༌། སྙན་ངག འབེལ་གཏམ། མཚར་གཏམ། ཟློས་གར་སོགས་ཀྱི་ལེ་ཚན་ཁག་ཁ་ཤས་ཤིག་ཏུ་བགོས་ནས་བསྒྲིགས། དེ་དག་གི་འབྲི་སྲོལ་ཐད་འཚོ་བའི་ཉིན་ཁུ་དང་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་གཉིས་ཀ་འགྲན་ཟླ་མེད་པར་བརྟེན་ཀློག་མཁན་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོའི་བསམ་བློའི་གོམ་ཁ་ཚད་མཐོར་འཕེལ་ཞིང༌། མང་ཚོགས་ཀྱི་དགའ་བསུ་ཐོབ་པའི་ཚགས་ཤོག་སྙན་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར། ཁོང་དགུང་ལོ་ཞེ་གཅིག་པ་༡༩༠༡ལོར་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་བྷ་གྷ་ལ་བཱོ་ལཱ་པུར་ཟེར་བའི་སར་ཤཱན་ཏི་ནི་ཀེ་ཏན་གྱི་མཚན་ཐོག་ནས་སྐབས་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་འཚམས་པའི་ཤིང་སྡོང་འོག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ས་ཡོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་ཧྲིང་ཏིས་ནེ་ཐན་ཞེས་ས་ཆར་གསར་འཛུགས[༡]་བྱས་པ། སློབ་གྲྭ་དེ་རྗེས་སུ་ཝི་ཤྭ་བྷཱ་ར་ཏི་(འཇིག་རྟེན་རིག་པའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་པོ་)ཞེས་རྒྱ་གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་དང༌། ནང་པའི་བསྟན་བཅོས། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་བསླབ་སའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་༡༩༢༡ལོ་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་གྱུར་ཡོད། སློབ་གྲྭ་འདིའི་ནང་ཁོང་སྐུ་དངོས་སུ་ཕེབས་ནས་སློབ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུ་དང་ད་དུང་སྐུ་ལྕམ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་འགན་ཁུར་ཆེན་པོ་མཛད་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་རྐང་འཛིན་ཐོག་གསར་བཏོད་ཀྱི་ལེགས་ཆ་མང་པོའི་ཕྲ་ཚོམས་བཏབ། དེར་བརྟེན་སྐབས་དེ་དུས་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཁོང་པ་ནི་རྒྱ་གར་བའི་མང་ཚོགས་དང་མཉམ་དུ་འདྲེས་པའི་སོ་ནམ་པ་དང༌། ཡབ་མེས་ཀྱི་ཞལ་ཆབ་འཐུང་པའི་སྔར་སྲོལ་གྱི་མཁས་པ་དང༌། ནུབ་ཕྱོགས་པའི་མཐོ་སློབ་ལས་ཐོན་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་མཁས་དབང༌། མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ལ་བདེ་སྡུག་གི་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་བསམ་བློའི་ཚན་རིག་པ། གསར་སྐྱེས་བྱིས་པ་ཚོ་ཤེས་བྱའི་མདུན་ལྗོངས་ལ་འཁྲིད་པའི་ལམ་མཁན་བླ་ན་མེད་པ་བཅས་ཀྱི་ངོས་འཛིན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པའང༌། དོན་དངོས་དང་མཐུན་པའི་ངོས་འཛིན་ཞིག་ཏུ་མི་བཞག་ཐབས་མེད་ཡིན།

[བར་དུམ་རྩོམ་ཡིག་འདི་བེ་རི་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱི་མ་ཡིག་གཞིར་བྱས་པ་ཡིན] 

[༡]  སློབ་གྲྭ་འདི་རྩོམ་རིག་ནོར་འབེལ་བྱ་དགའ་[诺贝尔文学奖]ཐོབ་རྗེས་བྱ་དགའི་སྒོར་མོ་[奖金]མ་རྩ་བྱས་ནས་བཙུགས་པའང་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པས་དཔྱད་འཚལ། 

    ཐེ་ཀོར་དགུང་ལོ་ཞེ་གཉིས་པ་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༡༩༠༢ལོར་ས་གནས་དེར་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་དམ་པ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཁ་བྲལ་སྟབས་ཁོང་ཡང་ས་གནས་དེར་མུ་མཐུད་བཞུགས་འདོད་མ་བྱུང་བར་ཕྲུ་གུ་བུ་དང་བུ་མོ་གཉིས་མཉམ་དུ་ཁྲིད་ནས་ཨཱར་མོ་གྲ་ཞེས་པའི་ལུང་པ་དེར་ཕེབས་ཤིང༌། དེར་རང་གི་ཆུང་མའི་དྲན་རྟེན་དུ་

 《སཱ་མ་རཱ་ན》ཞེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སྙན་ངག་དཔེ་དེབ་དེ་བྲིས།  དགུང་ལོ་ང་གཉིས་པ་༡༩༡༢ལོར་ཁོང་གློ་བུར་སྙུན་གཞི་དྲག་པོ་ཞིག་གིས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་སྨན་བཅོས་ཆེད་དབྱིན་ཡུལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང༌། རྒྱལ་ཁབ་དེའི་གྲགས་ཅན་མཁས་པ་མང་པོས་དགའ་བསུས་བྱས་པར་མ་ཟད། དབྱིན་ཡུལ་མི་དམངས་ཚོས་ཁོང་གི་ལྗགས་རྩོམ་སྒྲུང་དང་སྙན་ངག་སོགས་ཀྱི་དེབ་མང་པོ་ཀློག་མྱོང་སྟབས་ཁོང་ལ་ཕེབས་བསུ་གྲ་རྒྱས་ཞུས། དགུང་ལོ་ང་གསུམ་པ་༡༩༡༣ལོར་ཨ་རིར་གཟིགས་སྐོར་ལ་ཕེབས་པ་དང་དེར་ཡང་སྔ་ས་ནས་《ཟླ་གཞོན་》《སྦྲག་སྲིད་ཁང་》སོགས་གཙོས་པའི་རྩོམ་རིག་དེབ་ཕྲེང་མང་པོ་ཁྱབ་སྤེལ་ཕྱིན་ཟིན་སྟབས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཞུས། ལོ་དེར་"སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ"ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་དེར་འཛམ་གླིང་གི་རྩོམ་རིགས་ནོར་འབེལ་གཟེངས་རྟགས་ཀྱང་ཐོབ་པ་རེད། རྩོམ་རིག་དེ་ཉིད་སྐད་ཡིག་མི་འདྲ་བ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་ཙམ་ཐོག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་འཛམ་གླིང་ཐོག་ད་ལྟའི་བར་རླུང་རྟ་ལྟར་གྲགས་ལ། བོད་སྐད་དུའང་འགྱུར་གྱི་མ་ཕྱི་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འགྱུར་བའི་《གླུ་ཐ་སྦྱར་མ་》དང་《སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ་》ཞེས་གཉིས་ཡོད།

༥༽   ལྷན་ཐབས།

སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ།

•      ཐེ་ཀོར་གྱི་བརྩམས་ཆོས་གྲགས་ཅན་《སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ།》པ་ཞེས་པ་བྷང་གྷ་ལའི་རང་སྐད་"Gitan jali"ཟེར་ ཞིང་།  དོན་ནི་"གླུ་ཡི་མཆོད་པ"འམ་ཡང་ན"བསྟོད་གླུ"ཞེས་པའོ།  །  བོད་སྐད་དུ་འགྱུར་བའི་མིང་ལ་"གླུ་ཐ་སྦྱར་མ་"དང་"སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ་"ཞེས་ གྲགས་ཆེ་བ་ལ་འགྱུར་འདྲ་མིན་གཉིས་ཙམ་འདུག་ཀྱང་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནའང་སྐྱོན་མེད་པས།  གཙོ་བོ་བོད་བརྡ་ཆིག་གྱུར་གྱི་བྱ་བཞག་ལ་གཙིགས་འཛིན་བྱ་འོས་སྙམ། 

•    སྙན་ངག་འདི་ནི་༡༩༠༧ལོར་བྷང་གྷ་ལའི་སྐད་དུ་ཐོག་མར་གསར་རྩོམ་གནང་ཞིང་༡༩༡༢ལོའི་ལོ་འགོར་མཇུག་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན།  དེའང་བར་སྐབས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བོ་ནི་ཐེ་ཀོར་ལ་མཚོན་ན་མྱ་ངན་གྱི་ལོ་ཟླ་ནག་པོ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་ཆོ་སྟེ།  སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་རོལ་གྱི་གཟའ་ཟླ་དམ་པ་དེ་ཚེས་ལས་འདས་ནས་ལོ་མང་མ་སོང་གོང་། ཐེ་ཀོར་རང་གི་ཤ་ཆད་ཀྱི་བུ་ཕྲུག་རང་ལོ་༡༣སོན་མ་ཐག་པའི་བུ་མོ་ལཱ་ནེ་དང་བུ་ཆུང་སཱ་མེན་ཏི་གཉིས་སྔ་ཕྱི་བྱས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཁ་བྲལ་བ་མ་ཟད།  རང་གི་འདང་ཅན་གྲོགས་པོ་གང་མང་ཞིག་ལའང་མི་སྡུག་པའི་རྐྱེན་ངན་སྣ་ཚོགས་བསྟུད་མར་ཐོག་ཏུ་བབས་པ་ལ་བརྟག་ན།  བར་དུམ་གྱི་ལོ་ཟླ་དེ་དག་ནི་ཁོང་ལ་མཚོན་ན་སུན་སྣང་གི་འཇིག་རྟེན་སྐྱ་བོ་ཡིན་པར་རྟོགས་ནུས།  

 •  《སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ།》ཐོག་མར་བྷང་གྷ་ལའི་རང་སྐད་དུ་བརྩམས་ཤིང་རྩོམ་ལུས་ཚིགས་བཅད་ཡིན་ལ་ཚན་པ་༡༥༧ཡོད། (༡༩༡༢ཡས་མན)ཕྱིས་སུ་ལྷུག་མའི་རྣམ་པ་བྱས་ཏེ་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཞིང་ཚན་པ་བརྒྱ་དང་གསུམ་དུ་བགོས།  དེའང་《སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ།》དབྱིན་སྐད་དུ་བསྒྱུར་སྐབས་མ་ཡིག་ལ་ཕྲི་སྣོན་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱས་ཡོད་དེ།  སྔར་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་བདམས་བསྒྱུར་བྱས་པ་དེའི་ཐོག་ཏུ་བརྩམས་ཆོས་གཞན་《བསྟོད་ཚིག་》དང་《གྲུ་ག》《གླུ་》སོགས་ལས་ཚན་པ་༥༢ལྷག་གསར་དུ་བསྣན་པ་རེད།

•    《སྙན་ངག་གི་མཆོད་པ།》ཞེས་པའི་བརྩམས་ཆོས་དེའི་བརྗོད་བྱའི་ངོས་ནས་བལྟས་ན་བརྩེ་དུང་མངོན་མཚོན་བྱས་པ་ཤུགས་ཆེ་ཞིང་།  དེའང་རང་ཉིད་དང་ལྷ་ཚོགས། རང་ཉིད་དང་སྤྱི་ཚོགས། རང་ཉིད་དང་མི་ཚོགས། ད་དུང་རང་ཉིད་དང་འཇིག་རྟེན་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དག་བསྡུས་བརྗོད་ཀྱི་མཚོན་ཐབས་སྤྱད་དེ།  གདོད་མའི་བདག་གམ་མིའི་དྭངས་གཙང་གི་གཉུག་གཤིས་ལ་སྨོན་པ་དང་འཁྲེང་སེམས་ཕྱིར་མཚོན་བྱས་ཡོད།   མདོར་ན་ཁོང་གི་དཔྱད་རྩོམ་《མི་ཚེའི་མྱོང་བྱང་》ལས་བྱུང་བ་ལྟར་གོང་དུ་བཤད་པའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཚད་མཐར་གཏུག་ན་གཞི་གཅིག་གི་ཐོག་ནས་མངོན་འགྱུར་བྱ་དགོས་པའི་ལྟ་བ་དེ་ལྷུག་པོར་བརྗོད་འདུག་གོ། །